معلم ها

انواع روش های تدریس نوین و خلاقانه

برای این‌که بتوانید به مدرسی حرفه‌ای تبدیل شوید تا دیگران از آموزش‌های شما لذت ببرند، قبل از هر کاری لازم است ابتدا روش و سبک خود را انتخاب کنید و بر اساس آن پیش بروید.

به همین دلیل در این مقاله به بیان روش‌هایی برای آموزش دادن به دیگران پرداخته‌ایم.

1)روش حفظ و تکرار

این روش همان روش تدریس قدیمی است که مدرس، درس را آموزش می‌دهد و مخاطب باید آن مطالب را به اندازه‌ای تکرار کند تا حفظ شود. لازم است مدرس در این روش تجربه بالایی داشته باشد تا بتواند دیگران را وادار به تمرین و تکرار کند.

نکته‌ای که در این روش اهمیت دارد این است که تکرار مطالب به مرور زمان حافظه و یادگیری فرد را تقویت می‌کند.

البته در این روش ارتباط ضعیفی بین مدرس و شاگرد برقرار می‌شود و هیچ خبری از رابطه دوستانه، خلاقیت و نوآوری نیست. مدرس نیز به تفاوت‌ها و علایق فردی شاگردان خود توجه چندانی ندارد و تنها او در کلاس فعال و گوینده است و دیگران هیچ فعالیتی ندارند.

تنها هدف این روش ارائه و انتقال اطلاعات و دانسته‌های مدرس به مخاطبان است. بیشتر مدرسان از این روش در تدریس خود استفاده می‌کنند و اگر از مخاطبان‌شان بپرسید در کلاس‌های آن‌ها هیچ‌گونه جذابیتی وجود ندارد.

2)انواع روش های تدریس : روش سخنرانی

روش سخنرانی یکی از روش‌های رایج و متداول در تدریس است. این روش را آموزش مستقیم نیز می‌گویند.

کاسوپ این روش را این‌گونه معرفی کرده است: «در آموزش مستقیم مدرس به شیوه چهره به چهره مهارت‌هایی که باید آموزش داده شود را به مخاطب خود می‌گوید، نشان می‌دهد، سرمشق می‌دهد، به نمایش می‌گذارد و می‌آموزد. در این روش، عنصر کلیدی معلم است. زیرا او مسئول یادگیری است و درس را رهبری می‌کند.»

این روش نیز مانند روش تکرار و حفظ، روشی قدیمی است که در آن مدرس تمام مطالب لازم را آموزش داده و مخاطب تنها باید به مطالب بیان شده گوش دهد و یادداشت‌برداری کند.

نکته مهم

روش سخنرانی مخصوص کلاس‌های پر جمعیت است و روشی است که در آن می‌توان احساسات و علایق افراد را بر انگیخت. از همه مهم‌تر نیز برخلاف روش تکرار و حفظ که رابطه‌ای بین مدرس و مخاطب برقرار نمی‌شود، در این روش مدرس می‌تواند از تجربه‌های شخصی خود صحبت کند و رابطه خوبی با مخاطب برقرار کند.

شباهت با روش حفظ و تکرار

در این روش نیز مدرس تنها فرد فعال در کلاس بوده و مخاطب غیر فعال است و فقط به صحبت‌ها گوش می‌دهد.

پیشنهاد نمی‌شود که این روش تدریس را انتخاب کنید، زیرا نمی‌توانید در تمام طول صحبت توجه مخاطب را تنها با صحبت کردن و سخنرانی جلب کنید. مگر این‌که هدفی جز بیان آن‌چه که لازم است نداشته باشید و درک مخاطب برای‌تان اهمیت چندانی نداشته باشد.

مراحل روش سخنرانی

برای این‌که بتوانید از این روش به درستی استفاده کنید، باید به مراحل زیر توجه کنید:

1. در مرحله اول باید به عنوان مدرس در مخاطب خود انگیزه لازم برای گوش دادن به صحبت‌های‌تان را ایجاد کنید.
2. سپس در مرحله دوم لازم است متن سخنرانی خود را با استفاده از ترفندهای جلب‌توجه مخاطب، ارائه دهید. به گونه‌ای که شنوندگان را با خود درگیر کنید و از امکانات، تجهیزات و ابزارهای موجود استفاده کنید. 
3. در پایان سخنرانی خود نیز مطالب را جمع‌بندی و نتیجه‌گیری کنید تا مخاطب بتواند با دست پر از کلاس خارج شود.

3)انواع روش های تدریس : روش بحث گروهی

روش بحث گروهی، گفت‌گویی است نظام‌بندی شده درباره موضوعی خاص که طرفین برای صحبت در مورد آن موضوع علاقه‌مند هستند.

در این روش تدریس، افراد در مورد مسائل مختلف و موضوعات روز با یکدیگر صحبت کرده و به راحتی می‌توانند از عقاید و تجربیات یکدیگر استفاده کنند. در این نوع تدریس، روند آموزش بهتر و سریع‌تر طی می‌شود.

فواید استفاده از این روش را بشناسید

اگر این روش تدریس را انتخاب کنید، باعث می‌شود تا افراد

• ارتباط بهتری با یکدیگر برقرار کنند،
• در بحث‌ها مشارکت کنند و فعال باشند،
• اعتماد به نفس‌شان افزایش پیدا کند،
• روش بحث کردن با یکدیگر را بیاموزند،
• توانایی استدلال پیدا کنند،
• بتوانند نظرات و پیشنهادات خود را کنترل شده بیان کنند،
• انتقادپذیر باشند،
• یکدیگر را قضاوت نکنند و مورد تمسخر قرار ندهند،
• و… .

مشکلات روش تدریس گروهی

این روش نیز مانند دیگر روش‌ها مشکلات خاص خود را دارد:

• شما نمی‌توانید در کلاس‌های پر جمعیت از این روش استفاده کنید،
• باید افراد را به خوبی بشناسید و از خصوصیات اخلاقی آن‌ها آگاه باشید،
• باید مشکل زمان را در نظر بگیرید تا کلاس با بحث‌های دیگران طولانی و خسته‌کننده نشود،
• باید بتوانید از ایجاد درگیری به دلیل اختلاف نظرها جلوگیری کنید،
• باید به گونه‌ای کلاس را مدیریت کنید تا بتوانید مطالبی که قصد بیان‌شان را دارید، تمام کنید.

مراحل روش تدریس گروهی

برای استفاده از این روش باید مراحل زیر را بیاموزید و استفاده کنید:

1. انگیزه لازم برای بحث گروهی ایجاد کنید (در صورت امکان می‌توانید از افراد دیگری در کنار خود استفاده کنید)،
2. شروع بحث را تمرین کنید. در این مرحله باید موضوعی مبهم یا واضح را در بین مخاطبان‌تان مطرح کنید و به آن‌ها فرصتی برای فکر کردن بدهید تا بتوانند به موضوع مورد بحث به درستی واکنش نشان دهند،
3. باید بتوانید هدایت بحث را به عهده بگیرید. به عنوان مدرس باید تعیین کنید که ابتدا چه کسی شروع به صحبت کند و برای میزان صحبت او زمان محدودی را قرار دهید. سپس باید مراقب صحبت کردن فرد باشید تا موضوع را به بن‌بست یا بی‌راهه نبرد. باید این توانایی را داشته باشید که از بروز هر اتفاقی جلوگیری کنید،
4. در نهایت نیز تمام مطالب بیان شده در کلاس را جمع‌بندی کنید (چه صحبت‌های خودتان و چه صحبت‌‌های دیگران). با این کار ذهن افراد از پراکندگی نجات پیدا می‌کند.

4)انواع روش های تدریس : روش تدریس مشارکتی

یکی از مهم‌ترین روش‌هایی که باعث ایجاد تعامل بین افراد حاضر در کلاس می‌شود، روش تدریس مشارکتی است. اگر بتوانید به عنوان یک مدرس به خوبی از این روش استفاده کنید، بدون شک در نظر مخاطبان‌تان کلاسی جذاب و پر شور خواهید داشت.

مخاطبان شما در این‌گونه کلاس‌ها احساس آرامش و راحتی می‌کنند، زیرا می‌دانند که اجازه دارند به راحتی نظر خود را بیان کنند، سوال بپرسند و حتی اگر مخالفتی هم دارند بیان کنند.

برای تعریف دقیق این روش باید بگوییم که در روش مشارکتی افراد در گروه‌های کوچک برای رسیدن به یک هدف خاص و مشخص با یکدیگر همکاری کرده و در قبال خود و دیگران مسئولیت‌های شفاف و واضحی دارند.

فواید استفاده از این روش

در این روش افراد به خوبی می‌توانند با استفاده از تعامل با یکدیگر:

• مهارت‌های اجتماعی خود را افزایش دهند،
• علایق یکدیگر را بشناسند،
• با یکدیگر صادقانه رفتار کنند،
• به اطرافیان‌شان اعتماد کنند،
• تفکر نقادانه را بیاموزند،
• مسئولیت‌پذیر باشند،
• تقسیم کار و کار گروهی را بیاموزند،
• به یادگیری بیش از قبل علاقه‌مند شوند.
• و… .

نکات مهم

اگر دوست دارید از این روش تدریس استفاده کنید، حتما به نکات زیر توجه کنید:

• برای همه افراد گروه فرصت‌های مساوی ایجاد کنید.
• افرادی که از نظر اخلاقی به یکدیگر شبیه هستند را در یک گروه قرار دهید.
• برای موفقیت گروه‌ها پاداش در نظر بگیرید.
• اعضای گروه را بین 2 تا 4 نفر انتخاب کنید.
• مراقب مسئولیت‌پذیری افراد باشید.

منبع:memariezendegi.com